woensdag 3 juni 2009

The great correction


Binnen de BBM (BasisBibliotheek Maasland) zijn we de laatste weken volop bezig om het thema van het voorbije seizoen (De latten verleggen) te evalueren, daaruit lering te trekken en na te denken over het seizoen 2009-2010. Tijdens de evaluatie ging het niet alleen over het thema maar ook over de manier waarop we daar binnen negen bibliotheken mee bezig zijn geweest. Zeg maar procedureel, collega's er bij betrekken, organisatorisch enzovoorts. Gek genoeg ging het niet één moment over het feit of het iets heeft opgeleverd (of gekost). De algemeen gedeelde conclusie is dat het een goed thema was maar dat het beter - zoals dat heet - weggezet had kunnen worden in de organisatie. Maar deze omissie maakt deel uit van het adagium dat we met z'n allen sinds het ontstaan van de BBM in juli 2004 betrekken én uitdragen: we zijn trekkers, geen reizigers. We bevinden ons op onzeker ijs, weten ongeveer waar we naar toe willen maar de weg daarna toe is kronkelig en zit vol onverwachte wendingen. Spannend, maar ook af en toe lastig. Maar dat kan ook niet anders voor een bedrijf dat werkzaam is in zo'n onzekere, zich continue veranderende mediawereld.

Formeel gedoe
Inmiddels is formeel besloten om op hoofdlijnen een drietal formele momenten in te bouwen. Momenten die te maken hebben met het jaarthema. Allereerst komt er een klein groepje dat nadenkt over het thema en dat beredeneerd voorlegt aan een grotere groep bibliothecarissen. Hun opmerkingen worden meegenomen en vervolgens wordt het thema vastgesteld. Daarna gaat een activiteitencommissie aan het werk die dit thema gaat uitwerken. In die commissie zitten vertegenwoordigers vanuit verschillende disciplines binnen de BBM. Het is de bedoeling dat er zo breed mogelijk wordt geprogrammeerd rondom dit thema. Voor verschillende doelgroepen, in alle vestigingen en indien mogelijk samen met anderen binnen de lokale gemeenschap. Waardoor we als het ware onze zelf gestelde doelen waarmaken: verhalen vertellen en lokale verankering. Alle activiteiten in het kader van het jaarthema komen naast de reguliere activiteiten die door het jaar heen voor verschillende doelgroepen en in de diverse bibliotheken worden georganiseerd. Indien het zo uitkomt wordt zo'n reguliere activiteit geschaard onder het jaarthema. Het laatste formele moment is dat we het thema evalueren, van de fouten leren en een nieuw thema benoemen.

Doel van dit alles is dat burgers in ons werkgebied de kans krijgen om verschillende aspecten van een belangrijk maatschappelijk thema te ervaren. Om zich daar vervolgens een mening over te kunnen vormen.

Tijdens dit evaluatieproces liep echter de tijd door. Té hard, want normaliter begint op de derde zondagmiddag van de maand oktober in de Groene Engel de eerste lezing van een reeks. Een reeks die zijn zesde seizen ingaat. Een reeks die vorig jaar (De latten verleggen) omgebouwd én uitgebouwd werd tot een jaarthema voor de hele BBM.

Een tipje van de sluier
Tijdens de laatste lezing van het vijfde seizoen (op de derde zondagmiddag in april 2008 - filosoof Joep Dohmen) werd zoals gewoonlijk een tipje van de sluier opgelicht en het publiek globaal voorgehouden waar het thema van 2009-2010 over zou gaan. Klik hier voor een eerder verschenen artikel op de website van de BBM. Een artikel over een liedje van Bob Dylan, een quote van Barack Obama, idealen, taboes en Narcissus. Een rare mix, maar er zit een lijn in. Een analyse van de huidige tijd. Niet iedereen zal die mening delen, maar de daar verwoordde visie is de afgelopen weken binnen de BBM aan collega's voorgelegd. We zitten nu in de fase dat we een definitieve titel moeten vaststellen. De voorlopige titel was (vanaf maart tot nu) A far better land. Een flard uit een regel van dat liedje van Bob Dylan ("Music that comes from a far better land" uit 'Cross the Green Mountain). Die werktitel zal het niet worden. Een kritiekpunt op het vorige jaarthema (De latten verleggen) was dat die té poëtisch was en niet voor iedereen meteen duidelijk.

Terwijl het nadenken over de titel doorgaat komen dagelijks "stukken" voorbij die met dit nieuwe jaarthema te maken hebben. Stukken die duidelijk maken dat we op de goede weg zijn, maar anderzijds er voor zorgen dat het nog moeilijk wordt dat nieuwe jaarthema in enkele woorden te vatten. Een soort slogan die van juni tot pakweg mei 2010 meekan.

"Stukken" die zich soms op de meest onverwachte plekken aandienen. En wederom wordt duidelijk dat de belangrijkste, krachtigste stukken worden "geproduceerd" door kunstenaars. Die - zoals een Bob Dylan - de tijdgeest weten te pakken voordat de burgers het zelf hebben ervaren, laat staan uitspreken.

De meeste "stukken" die hieronder worden gesignaleerd komen uit de voor de hand liggende bronnen: serieuze kranten en tijdschriften. Niet - u weet het inmiddels - uit de blogwereld.

Escape the escapism

Het meest verrassende en inspirerendste 'papieren' stuk stond vandaag (woensdag 3 juni) in de nieuwe Vrij Nederland (week 23 van zaterdag 6 juni). Op het omslag als volgt aangekondigd: Peter Sloterdijk 'Ik zeg u: de crisis zal een nieuwe elite tot stand brengen'. Een interview van Anna Luyten met de Duitse cultuurfilosoof Peter Sloterdijk naar aanleiding van zijn pas in Duitsland verschenen 'Du mußt dein Leben ändern' (ruim 700 pagina's). Nog niet verkrijgbaar in de bibliotheek. De vertaling zal hoogstwaarschijnlijk dit najaar verschijnen. U moet uw leven veranderen. Dat is de even simpele als keiharde boodschap die hij uitdraagt. Hij heeft het tegen de zich als (hyper?)consument gedragende burger. Die moet snappen dat zijn ogenschijnlijk luxe leventje op zijn laatste benen loopt. Dat er een andere levensstijl zal en moet komen. Enkele citaten:
'Overal waar frivoliteit, luxe en mode domineren, worden intellectuelen overbodig'. Of: 'Escape from escapism'.

'De mondiale crisis dicteert ons onze levenswandel. We moeten ons leven daadwerkelijk veranderen, nieuwe levensvormen ontwikkelen, deelnemen aan ecologische en economische zelfhulpprogramma's. We kunnen niet anders dan "doen". Of het ons nu bevalt of niet, dat speelt geen rol meer.'

En dat aan de vooravond van de Europese verkiezingen. Waarin veel landgenoten willen schuilen voor de grote boze buitenwereld. Klik hier voor het artikel op de website van VN.

Het Avondland (revisited)
Ruim twee weken daarvoor publiceerde De Groene Amsterdammer een essay van Adam Kirsch, een Amerikaans literatuurcriticus en columnist. Waarin hij drie grote romans van de twintigste eeuw meeneemt om onze huidige tijd te kunnen analyseren. De ringen van Saturnus van W.G. Sebald, Elementaire deeltjes van Michel Houellebecq en Zaterdag van Ian McEwan. Drie romans, drie manieren om naar de werkelijkheid te kijken. Drie romans, drie scenario's: idealistisch, cynisch en realistisch. Titel: De spirituele toestand van het Avondland. Een lekker lang leesstuk.

Beautiful world
Op zaterdag 30 mei werd in het Eindhovense Frits Philips muziekcentrum voor de derde keer het Naked song festival gehouden. Een festival dat ooit in Gemert begon. Georganiseerd door oud-Gemertenaar Ad van Meurs, beter bekend onder zijn artiestennaam The Watchman. Een festival waar artiesten optreden die bereid zijn hun (of haar) songs in een uitgeklede versie te komen uitvoeren ("naked"). Dit festival heeft de wind mee: jaarlijks neemt het aantal bezoekers toe. En de lengte. Dit keer van twee uur 's middags tot ergens na middernacht. Verschillende artiesten in meerdere zalen. Bekende en minder bekende.

The Great Correction
Een bekend gezicht was dit jaar de Amerikaanse Eliza Gilkyson. Die in de op een na grootste zaal een concert van pakweg een uur verzorgde. Daar bleek weer eens dat concerten iets toevoegen. Je hoort daar meer dan in de woonkamer. Na het titelnummer van haar in mei 2008 verschenen laatste cd (Beautiful world) kwam een onbekend nummer; maar niet echt, want het staat wel degelijk ook op die cd. Die regels waren thuis nooit zo opgevallen. NU troffen ze wel doel. Dus snel die regels op een kladje opgeschreven en thuis gecheckt of het klopte. En dat deed het. Ze vertolkte het liedje Great correction met daarin de volgende regel:

Don't let me down when the great correction comes

Eliza had dus ergens in begin 2008 in de gaten dat er een grote correctie was of zat aan te komen en dat het dan - in zo'n situatie - wel zo handig is als je mensen hebt die om je heen willen of kunnen staan. Een zienswijze die perfect past bij de situatie in de Verenigde Staten waar het sociale vangnet minder sterk is als bij ons. Samen lossen we het wel op. Alleen wordt dat een stuk lastiger.

Een optimistisch lied ondanks alles:

down through the ages lovers of the mystery
been sayin people let your love light shine
poets and sages all throughout history
say the light burns brightest in the darkest times
it’s the bitter end we’ve come down to
the eye of the needle that we gotta get through
but the end could be the start of something new
when the great correction comes


De titel - The Great Correction - is uiteraard een knipoog naar een groot Amerikaan; de New Deal van F.D. Roosevelt.

Hoopvolle tekens
Vanmiddag het Brabants Dagblad doorgebladerd en daar was het de Amerikaanse correspondent opgevallen dat enkele jonge hoogopgeleide managers-in spé een nieuwe eed hebben geformuleerd. Een eed die perfect de tijdgeest pakt en haaks staat op alles wat de laatste twee decennia uit de bocht is gevlogen: managers die té veel bezig zijn met hun eigen positie en die van hun aandeelhouders, ten koste van hun werknemers én de samenleving. Een eed die organisatie-adviseur Jaap Peters (van de Intensieve menshouderij) zal en moet aanspreken.

Die eed wordt voortaan door een flink deel van de geslaagden aan de Harvard business school (de absolute top, wereldwijd, als het gaat om het opleiden van managers) afgelegd. Of het helpt zal de tijd leren, maar als ze zich zelfs maar voor een deel aan deze eed (gaan) houden dan zal de wereld er niet slechter op worden. Wederom een positief voorbeeld van schuivende wereldbeelden, een uiting van herlevend burgerschap.

The MBA Oath
As a manager, my purpose is to serve the greater good by bringing people and resources together to create value that no single individual can build alone. Therefore I will seek a course that enhances the value my enterprise can create for society over the long term. I recognize my decisions can have far-reaching consequences that affect the well-being of individuals inside and outside my enterprise, today and in the future. As I reconcile the interests of different constituencies, I will face difficult choices.

Therefore, I promise:

* I will act with utmost integrity and pursue my work in an ethical manner.
* I will safeguard the interests of my shareholders, co-workers, customers, and the society in which we operate.
* I will manage my enterprise in good faith, guarding against decisions and behavior that advance my own narrow ambitions but harm the enterprise and the societies it serves.
* I will understand and uphold, both in letter and in spirit, the laws and contracts governing my own conduct and that of my enterprise.
* I will take responsibility for my actions, and I will represent the performance and risks of my enterprise accurately and honestly.
* I will develop both myself and other managers under my supervision so that the profession continues to grow and contribute to the well-being of society.
* I will strive to create sustainable economic, social, and environmental prosperity worldwide.
* I will be accountable to my peers and they will be accountable to me for living by this oath.

This oath I make freely, and upon my honor.

Klik hier voor de bewuste site


De werktitels voor de reeks zijn de volgende:
* Positie kiezen: aan jou de keus
* Draait de wereld om mij of om ons?
* Herlevend burgerschap
* Waar sta jij als burger?
* Het nieuwe burgerschap
* Waarde en prijs: zie jij het verschil?

Het kabinet doet ook mee
Toevallig of niet, maar juist vanavond komt de NRC met een artikel over de plannen van het kabinet Balkenende om te komen met een Handvest Verantwoordelijk Burgerschap. Een website, discussiebijeenkomsten enzovoorts om te komen tot een "prettiger leefklimaat". In dezelfde krant staat een andere kop die hierbij aansluit, maar niet over dit Handvest gaat -> Angst en wantrouwen vormen een giftig mengsel. De wekelijkse column van H.A. Hofland. Het gaat over de verkiezingen voor het Europese parlement, maar in wezen over burgerschap(svorming) in onzekere tijden.



(woensdag 3 juni 2009)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten